Vrijheid
“Je weet pas wat vrijheid is, als je het niet meer hebt.” Een zin die ieder jaar rond 4 en 5 mei weer rondzingt. Die zin hoorde ik afgelopen weekend dan ook weer heel wat keren voorbijkomen. En sinds zondag, Bevrijdingsdag, weet ik eigenlijk pas echt wat daar altijd mee bedoeld werd. Zondag was ik mijn vrijheid namelijk kwijt, en inderdaad: dan weet je pas wat vrijheid precies is, hoe fijn vrijheid is, en dat je er alles aan moet doen om die vrijheid te behouden.
Daarom beloof ik bij dezen dat ik nooit van mijn leven meer naar een Bevrijdingsfestival ga. Afgelopen zondag was ik er voor het eerst, en ook meteen voor het laatst. Ik kon en kan het niet helpen, maar ik trok toch echt de vergelijking met een concentratiekamp. We werden met honderden, duizenden, verzameld in een gebied omsloten door hekken. Bij de ingang werd iedereen gecontroleerd, eten en drinken mocht niet mee naar binnen. Dat moest je met muntjes kopen, maar het hadden ook net zo goed bonnetjes kunnen zijn.
Je vrij bewegen over het terrein? Vergeet het maar. Op grote schermen wordt wel aangegeven waar wat te zien is, maar komen op de plek waar je wilt is onmogelijk. Tenzij de massa toevallig ook die kant op loopt, want dan word je automatisch meegevoerd. In alle vrijheid je eigen route bepalen is onmogelijk. Dieptepunt wat dat betreft was wel een brug, van zo’n 15 meter lang, naar een volgend deel van het terrein. Die brug stond zo vol dat ik me niet voor kon stellen dat men er vrijwillig op stond. Als een bombardement met zo veel mogelijk slachtoffers de bedoeling is, dan was dit dé brug om te pakken.
Het viel me nog mee dat de mannen niet van de vrouwen werden gescheiden, want de kinderen hadden wel zo hun eigen plekken op het terrein. Helaas maakte niet iedereen daar gebruik van, want ondanks de drukte en het moeizame voortbewegen waren er nog mensen die het verstandig leek hun kinderen in kinderwagens en buggy’s mee te nemen. Dat kwam de logistiek niet echt ten goede. Het deed me lichtelijk verlangen naar iets als een efficiënt spoorwegennetwerk.
Ik heb het blijkbaar altijd verkeerd begrepen. De Bevrijdingsfestivals zijn er helemaal niet om dáár de vrijheid te vieren. Nee, die zijn heel slim bedacht om juist daarbuiten de vrijheid te zien. De massa staat op en rond het festivalterrein, in de rest van de omgeving is absolute rust. En vrijheid. Volgend jaar blijf ik ver weg van de festivals.
