De antwoorden van... Mark van Rijswijk (Eredivisie Live)

Enkele weken geleden kreeg je via FOK!sport de mogelijkheid om je brandende vragen aan Mark van Rijswijk, commentator van Eredivisie Live, te stellen. Het interview heeft inmiddels plaatsgevonden en de antwoorden op een selectie van alle inzendingen zijn hieronder terug te vinden.

Hoe word je voetbalcommentator?
"Daar is eigenlijk geen echte opleiding voor. Het advies wat ik aan mensen geef, die voetbalcommentator willen worden, om het te gaan doen bij de lokale omroep. Daar heb ik namelijk veel geleerd en dat is eigenlijk de enige manier om jezelf voor te bereiden op het echte werk. Je moet gewoon veel praktijkervaring hebben."

"Ik heb veel bij Leo Driessen in het commentatorklasje gezeten, waar we dan steeds analyseerden. Je moet steeds je wedstrijden terugkijken om te zien wat beter kan. Dat doe ikzelf namelijk ook nog steeds. Hoeveel ervaring je ook hebt, stopwoordjes en dergelijke hoor je niet altijd en haal je er op die manier uit."

Hoe ben je er in gerold?
"Het komt eigenlijk voort uit mijn studie Journalistiek. Ik had een docent, die wist dat ik bij de lokale omroep werkte en sportverslaggever wilde worden. Dat was overigens ook de scriptiebegeleider van Wilfred Genee. Via hem kwam ik uiteindelijk aan een soort van stage bij RTL. Op die manier kreeg ik een kijkje in de keuken en ik kon op redactioneel vlak wat bijdragen."

"Uiteindelijk kreeg ik een jaarcontract en kwam ik erachter dat het commentaar geven wel erg leuk was. Al vrij snel mocht ik commentaar geven bij samenvattingen van Engelse wedstrijden. Die keek ik dan steeds terug met Leo Driessen om zo te kijken wat goed was en wat niet. Daarna heb ik ook commentaar gegeven bij darten, poolen en andere voetbalwedstrijden. Uiteindelijk gingen de voetbalrechten naar Talpa en ben toen gevraagd om daar de wedstrijden uit de Eredivisie te verslaan. En vervolgens werd het Eredivisie Live."

Krijgt een meer ervaren commentator bij Eredivisie Live de ‘grotere wedstrijden’ of wordt er geen gebruik gemaakt van een pikorde? En wie maakt deze indeling?
"Op dit moment werken Leo Driessen, Ron de Rijk, Michiel Teeling en ik. Wij doen eigenlijk twee of drie wedstrijden per week. Daarnaast werkt ook Theo Reitsma bij Eredivisie Live. Hij doet meestal een wedstrijd per week en hij krijgt over het algemeen de grootste wedstrijden, zoals bijvoorbeeld Feyenoord - Ajax. Maar een echte hiërarchie is er verder niet wat betreft de indeling"

"Björn Korach is verantwoordelijk voor de verdeling van de wedstrijden onder de commentatoren, die bij Eredivisie Live werken. We proberen, indien nodig, ook te overleggen, zodat je op bepaalde momenten wat dichterbij huis zit."

Is het geen optie om in de toekomst de kijker mee te laten beslissen over welke commentator welke wedstrijd gaat verslaan?
"Het is mogelijk om dit door de supporters te laten bepalen, maar dat is wel gevaarlijk. De ene groep supporters kan dan kiezen voor commentator A, terwijl de tegenstander liever commentator B heeft. Op die manier blijf je altijd een strijd houden tussen twee supportergroepen. Ik ben er dan ook een voorstander van om dat niet toe te passen."
 
Bij het wielrennen wordt altijd gebruik gemaakt van twee commentatoren. Met wie zou jij wel eens een duo willen vormen?
"We hebben dat bij Jong Oranje wel eens gedaan. Dat was eigenlijk een soort van radio-commentaar, maar ik vond het heel erg leuk om te doen en zou dan voor een oud-voetballer kiezen. In Nederland hebben we echter nog geen co-commentator kunnen vinden, die als aanvulling zou kunnen dienen. Ik heb het al eens met Regi Blinker een wedstrijd van de Suri-profs gedaan."

"Ik ben dan meer de beschrijvende persoon die vertelt wat er gebeurd op het veld. Regi Blinker kan mij dan op voetbaltechnisch gebied aanvullen of verhalen uit zijn eigen verleden vertellen. Hij kan bijvoorbeeld samen hebben gespeeld met iemand op het veld of een trainer goed kennen en dus voorspellen wat hij gaat doen."

Hoeveel tijd zit er in de voorbereidingen van een wedstrijd, die jij van commentaar voorziet?
"Ik volg alle voetbalprogramma’s, die er zijn (Studio Voetbal, Voetbal International). Daarnaast lees ik wekelijks de VI. Op woensdag start ik met de inhoudelijke voorbereidingen, zoals het opzoeken van leuke feiten en gebeurtenissen, die het vermelden waard zijn (bv. het eerste doelpunt van een bepaalde speler). Daarnaast zoek je natuurlijk ook de recente zaken erbij, die je mogelijk in je commentaar kan gebruiken."

"Per wedstrijd ben ik gemiddeld vier of vijf uur bezig om verschillende zaken bij elkaar te zoeken. Daarnaast probeer ik ook de trainingen te bezoeken, waar je dan ook weer een halve dag mee bezig bent. Ik probeer in elk geval zoveel mogelijk te weten, zodat ik altijd een stok achter de deur heb."

Je maakt veel gebruik van Twitter, gaat in discussie met volgers en stelt af en toe leuke vragen. Ben jij een voetbalcommentator 2.0?
"Je merkt dat steeds meer collega’s gebruik maken van Twitter. Ik vind het rechtstreekse contact met de mensen erg leuk. Daarnaast kan je via dat medium ook nog wat extra informatie achterhalen, want een supporter van FC Twente weet soms net nog even wat meer dan ik. Ook feedback vind ik erg leuk, omdat ik dan weet wat misschien beter kan of wat ik kan verbeteren."

"Twitter heeft wel de toekomst. Je kan via de hash-tag #praatmee ook vragen stellen tijdens een wedstrijd. Ik vind eigenlijk dat een commentator ook de kans moet krijgen om tijdens de uitzending vragen te beantwoorden. Je zou dan alle onzin er wel even uit moeten filteren, maar het lijkt mij zeker wel een toevoeging als er in de toekomst meer gebruik van wordt gemaakt."

In hoeverre hebben voetbalcommentator een voorkeur voor een club en zijn dus objectief?
"In principe zijn de voorkeuren van een voetbalcommentator er niet. Vaak ontwikkel je gedurende een wedstrijd wel een uitgesproken mening. Als commentator moet je deze altijd uitspreken en dat kan dan pijn doen bij de fans van een bepaalde club."

"Als je een paar keer aanhaalt dat een club niet goed speelt, dan kan het zijn dat mensen denken dat je een voorkeur hebt, terwijl dat zeer zeker niet het geval is. Je geeft puur commentaar op wat je ziet. Daarnaast ken ik veel spelers en trainers, dus het is niet zo dat ik de ene club wat gun en de andere niet. Ik weet namelijk dat het altijd gevolgen zal hebben voor de ander."

Heb je een favoriete club om te verslaan?
"Die heb ik eigenlijk niet. Bij sommige clubs is het net wat lekkerder werken. Voor Roda JC moet ik bijvoorbeeld drie uur  in de auto zitten, maar ik word daar altijd hartelijk ontvangen. De vlaai staat er ook altijd klaar. Ik kijk er ook altijd naar uit om weer bij een club te komen, omdat ik dan weer een aantal mensen zie, die ik mag en waar ik goed contact mee heb."

"Als een wedstrijd uiteindelijk van start gaat, verdwijnen die gevoelens en dan hoop je alleen nog dat het een leuke wedstrijd wordt. Als Harm van Veldhoven (trainer Roda JC, red.) dan een foute wissel toepast, dan zal je dat zeggen. En dat geldt ook voor andere zaken, die tijdens een wedstrijd voorvallen."

Wat is je ultieme doel als voetbalcommentator?
"Ik heb voor Jong Oranje nu twee finales gedaan. Vooral de tweede (2007) was erg mooi om te doen, omdat ik toen al twee weken in Portugal zat en alles had gevolgd. Uiteindelijk wil ik natuurlijk alle grote wedstrijden een keer gedaan hebben;  Champions League-finale, WK-finale, EK-finale. Je wilt ook als commentator de mooiste wedstrijden van een verslag voorzien."

Waar sta jij over vijf jaar?
"Ik heb eigenlijk geen idee. Het enige nadeel aan het geven van voetbalcommentaar is namelijk dat je de toekomst maar moeilijk kan voorspellen. Vijf jaar geleden bestond Eredivisie Live nog niet eens en wie had toen gedacht dat de clubs uit de Eredivisie een eigen zender op zouden richten."

"Over vijf jaar hoop ik in elk geval nog altijd commentaar te geven op voetbalwedstrijden en dan hoop ik natuurlijk ook dat ik het WK in Brazilië heb gedaan, maar het blijft gewoon erg onvoorspelbaar. Het belangrijkste blijft in elk geval; wat gebeurt er met de rechten? Als ik doe wat ik nu kan doen, dan ben ik tevreden, maar dan wel met nog meer ervaring."

Gebeurt het wel eens dat je op een belangrijk moment moet niezen, kuchen of gapen?
"Gapen doe ik sowieso nooit, want je bent 90 minuten geconcentreerd bezig. Voor niezen of kuchen hebben we de ‘Kuch-knop’. Als je die indrukt, is het geluid in de uitzending niet te horen. Je hebt hem niet veel nodig, maar het is wel erg handig dat we hem hebben."
 
Wat is je meest curieuze voetbalfeitje?
"Het is eigenlijk een recente; ik was bij het duel tussen FC Groningen en ADO Den Haag (KNVB beker). Voor de start van de wedstrijd zag ik Ramon Leeuwin en Thomas Enevoldsen elkaar opzoeken en een knuffel geven. Ik vroeg me af waar die elkaar van zouden kunnen kennen, maar kon het niet plaatsen. In de tweede helft deden zij het echter weer, dus ik wilde het naadje van de kous weten."

"Twee weken later was ik bij een wedstrijd van ADO Den Haag en zocht ik Leeuwin op. Ik stelde hem de vraag waar hij Enevoldsen van kende en kreeg een verrassend antwoord. Op zijn zestiende jaar had de school van Leeuwin namelijk een uitwisseling met een school in Denemarken, waar Enevoldsen dus op zat. Daar heeft hij uiteindelijk een week in het gezin van Enevoldsen gezeten  Een paar weken later kwam de Deen naar Nederland en zat bij het gezin van Leeuwin."

"Zes jaar later kwamen ze elkaar weer tegen als profvoetballer. Leeuwin kwam uiteindelijk bij ADO Den Haag terecht en Enevoldsen speelt nu bij Groningen. Tijdens een KNVB beker-duel kom je elkaar dan weer tegen en is dat eigenlijk een erg mooi moment."

Was je tevreden met je eindklassering tijdens het NK voetbalquiz in Maassluis?
"Nee, daar was ik niet tevreden mee. Ik zou dit eigenlijk met Leo Driessen doen, maar hij was gevallen met zijn fiets en kon niet meedoen. De voorbereiding was uiteindelijk dus niet ideaal, want ik moest op stel en sprong een ander persoon vinden. We zijn uiteindelijk 34e geworden, maar ik hoop volgend jaar toch wel de top vijftien te halen."

Kende je FOK! al voor dit interview?
"Ja, ik kende FOK! al en kijk ook wel eens op de site. Daarnaast bezoek ik natuurlijk ook nog veel andere sites om mijn kennis zo actueel mogelijk te houden."