[Tour] Etappe van vandaag

Rafal Majka liet gisteren op de Pla d'Adet weer eens zien dat hij na Vincenzo Nibali de beste klimmer is in deze Tour de France. Geletruidrager Nibali deed het ook weer uitstekend, terwijl Bauke Mollema voor het eerst een prima dag leek te hebben. Vandaag staat de derde Pyreneeënrit op het programma, tevens alweer de laatste bergetappe van de Tour dit jaar.

Startplaats
De start ligt vandaag in Pau, een stad die in de geschiedenis van de Tour een zeer prominente rol vervult. Na Parijs en Bordeaux is Pau de stad die het vaakst is voorgekomen in de Tour, dit jaar al voor de 66e keer. Maar liefst zes Nederlanders hebben een etappe gewonnen met aankomst in Pau. Toekomstig wereldkampioen Theofiel Middelkamp was in 1938 de eerste, in 1978 werd hij opgevolgd door Henk Lubberding. Ook Gerrie Knetemann (1980), Erik Breukink (1987), Adri van der Poel (1988) en Léon van Bon (1998) pakten een zege in Pau. 

Twee keer moest een geletruidrager er in Pau de brui aan geven. In 1980 werd Bernard Hinault door lichamelijke ongemakken gedwongen om de Tour te verlaten. In 2007 was het Michael Rasmussen, die in een groot schandaal door zijn Rabobankploeg uit de Tour werd gehaald, terwijl de eindzege hem al bijna niet meer kon ontgaan. 

Ook in de algemene geschiedenis heeft Pau een belangrijke rol gespeeld. In 1553 werd koning Hendrik IV er geboren. Dankzij het door hem uitgevaardigde Edict van Nantes in 1598 kwam er een einde aan 36 jaar burgeroorlog, die aan miljoenen Fransen het leven had gekost. Het Château de Pau is het geboortehuis van Hendrik IV, later zou Napoleon er in de zomer graag verblijven. Tegenwoordig kunnen toeristen het bekijken, want het is nu een museum.

Het Château de Pau, waar in 1553 koning Hendrik IV geboren werd (Foto: WikiCommons/Flo641)
Het Château de Pau, waar in 1553 koning Hendrik IV geboren werd (Foto: WikiCommons/Flo641)

Finishplaats
Bovenop de klim naar Hautacam ligt vandaag de finishlijn, de laatste finish bergop in deze Tour. Zoals veel vergelijkbare dorpen profiteert ook Hautacam van het toerisme, zowel in de winter als in de zomer. Daarnaast is de omgeving een belangrijk centrum voor hydrotherapie en hydro-elektrische stroom. 

Het wordt vandaag de vijfde keer dat er een touretappe gaat eindigen met de klim naar Hautacam als slotklim. In 1994 gebeurde dat pas voor het eerst, met Luc Leblanc die Miguel Indurain op twee seconden versloeg. Bjarne Riis won twee jaar later op weg naar een tourzege onder invloed van EPO.

In 2000 greep Lance Armstrong hier voor het eerst de macht, door zijn grootste concurrenten op minuten te rijden. De laatste keer was in 2008, toen het illustere Saunier Duval hier domineerde. Leonardo Piepoli won, maar werd later weinig verrassend gepakt op doping, waardoor de minstens net zo illustere Juan José Cobo met de overwinning aan de haal ging. Cadel Evans pakte op die dag voor het eerst in zijn loopbaan de gele trui.

Het skioord Hautacam, waar vandaag de finish ligt (Foto: WikiCommons/France64160)
Het skioord Hautacam, waar vandaag de finish ligt (Foto: WikiCommons/France64160)

Etappebeschrijving
Na de start in Pau, waar in 1910 ook de allereerste echte bergrit in de Tour op gang werd geschoten,  is het eerst een ruime zestig kilometer zonder al te moeilijke hindernissen. In het eerste deel van deze rit over 145,5 kilometer zitten wel twee klimmetjes van de derde categorie, peulenschillen vergeleken met wat er nog komt. Het gaat om de Côte de Bénéjacq en de Côte de Loucrup, 2 en 2,6 kilometer tegen ongeveer 7% gemiddeld.

Na de tussensprint in Trébons begint het laatste echte klimwerk van de Tour van dit jaar. Het is een van de meest beklommen bergen, de Col du Tourmalet. In 1910 was het de eerste echte berg, toen was Octave Lapize als eerste boven. Sindsdien kwam de Tourmalet in elke periode regelmatig voor, met grote namen die als eerste boven waren. Denk aan Ottavio Bottacchia, Gino Bartali, Jean Robic, Fausto Coppi, Federico Bahamontes, Eddy Merckx en, bij de laatste keer in 2012, Thomas Voeckler. In 2010 won Andy Schleck hier een etappe.

Profiel van de Col du Tourmalet (Bron: letour.fr)
Profiel van de Col du Tourmalet (Bron: letour.fr)

De klim zelf bevindt zich niet voor niks in de buitencategorie. Met ruim zeventien kilometer en gemiddeld 7,3% is het eigenlijk gewoon een monster. De eerste vijf kilometers vallen allemaal mee, maar daarna wordt het zwaar. Tussen 9 en 16 kilometer komt het zelfs niet vaak onder de 9%, alleen de laatste paar honderd meter zijn weer goed te doen. De afdaling van de Tourmalet is erg lang, pas na 36 kilometer zijn we 'beneden' en begint het volgende klimwerk.

Profiel van de slotklim naar Hautacam (Bron: letour.fr)
Profiel van de slotklim naar Hautacam (Bron: letour.fr)

De slotklim naar Hautacam is er weer één van de buitencategorie. In 1996 schreef Bjarne Riis hier 'geschiedenis' door alles en iedereen aan gort te rijden en de basis te leggen voor zijn tourzege. Later bleek dat hij helemaal volgepompt zat met EPO, maar zijn zeges mocht hij houden. 

Met 13,6 kilometer aan gemiddeld bijna 8% is de klim naar Hautacam zwaar en onregelmatig. Het begin valt, relatief gezien, wel mee, met zelfs een stukje van nog geen 6%. De tweede helft is echter het zwaarst. Tussen kilometers 7 en 9 gaat het gemiddeld met ongeveer 11% omhoog, een kilometer verderop zit er nog zo'n stuk. Echt afvlakken doet het hier niet, dus er zal tot de finish gestreden moeten worden.

Profiel etappe 18 (Bron: letour.fr)
Profiel etappe 18 (Bron: letour.fr)

Favorieten
Zoals in de hele Tour zal het normaal gesproken ook nu weer tussen de twee beste klimmers gaan: Geletruidrager Vincenzo Nibali en de Pool Rafal Majka. Volgens de bookmakers is Nibali de favoriet en met het oog op gisteren is dat niet heel vreemd. Majka reed namelijk vol in de aanval en greep de zege in de koninginnerit, het zal lastig worden om vandaag nog zo'n inspanning te doen. Als er geen vluchters voor de winst strijden zal het tussen deze twee gaan, terwijl mannen als Jean-Christophe Peraud, Thibaut Pinot en Mikel Nieve het dan uit zullen maken voor de rest van de posities.