[OS 2012] De moderne vijfkamp

Op 27 juli gaan de Olympische Spelen in Londen van start. In aanloop naar het grootste sportevenement aller tijden brengen wij jullie een reeks van specials over de vele facetten van de Spelen. Elke vrijdag kun je een special lezen die over Londen, Nederlandse sporters, olympische historie en andere mooie verhalen rond dit grote evenement gaat.

Deze week belichten we een bijzondere sport, namelijk de moderne vijfkamp. Deze unieke combinatie van vijf verschillende sporten is relatief onbekend en verdient meer aandacht. De moderne vijfkamp staat sinds 1912 op het olympische programma en is bedacht door Pierre de Coubertin, de oprichter van de moderne Olympische Spelen. Hij bedacht de sport als moderne tegenhanger van de vijfkamp tijdens de klassieke Spelen. De vijf onderdelen waren destijds hardlopen over de lengte van het stadion, verspringen, speerwerpen, discuswerpen en worstelen.

De moderne versie van de vijfkamp is geïnspireerd op een Franse legende uit de negentiende eeuw. Een jonge Franse cavalerieofficier moest te paard een boodschap overbrengen. Om deze taak te volbrengen moest hij paardrijden, schermen, schieten, zwemmen en hardlopen. Dit was voor De Coubertin dus basis van een sport die de complete moderne universele atleet voort moest brengen.

Oorspronkelijk werden alle sporten op verschillende dagen gedaan. Zo duurde het evenement dus vijf dagen. De volgorde van de sporten is in de loop van de jaren vaak veranderd. Voor de Spelen van 1996 in Atlanta werd besloten de moderne vijfkamp in zijn geheel op één dag af te werken. Ook werd de volgorde vastgelegd. De atleten beginnen met schieten daarna volgen schermen, zwemmen, paardrijden en hardlopen. In 2009 werd besloten het schieten en hardlopen te combineren in soort biatlon opzet.

De dag van de moderne vijfkampers begint tegenwoordig met schermen. Dat gebeurt met de degen en alle atleten komen eenmaal tegen elkaar uit. Ze schermen slechts op één treffer. Als er binnen één minuut geen treffer is gemaakt verliezen beide sporters. Het totaal van gewonnen en verloren wedstrijden levert een puntentotaal op.

Het schermen tijdens de moderne vijfkamp op de Spelen van 2008 in Beijing. (WikiCommons/Tim Hipps)

Hierna volgt het zwemmen, dit gaat over 200 meter vrije slag. De gezwommen tijd wordt ook omgerekend naar punten voor een totaal klassement. Paardrijden is het volgende onderdeel. Alle deelnemers krijgen door middel van een loting een paard toegewezen. Voor de wedstrijd krijgen ze twintig minuten de tijd om zich voor te bereiden met dat paard. Daarna moeten ze de ring betreden om een springparcours af te werken. De tijd en de strafpunten samen worden weer omgerekend naar een puntentotaal voor het klassement.

In hetzelfde stadion als waar het paardrijden plaats vindt begint binnen anderhalf uur na dat onderdeel het laatste deel van de vijfkamp plaats. De combinatie van hardlopen en schieten. De atleten moet drie kilometer hardlopen. Het gaat om drie rondjes van een kilometer. In elke ronde moeten ze op de schietplaats vijf doelen raken binnen zeventig seconden. Hiervoor hebben ze de beschikking overeen onbeperkt aantal patronen. De sporters starten in volgorde van het klassement. De nummer één start dus als eerste. De achterstand in punten wordt omgerekend naar tijd en die tijd is dus het verschil in tijd wat sporters moeten wachten alvorens ze mogen starten. De atleet die als eerste over de finish komt is de eindwinnaar.

Het schieten tijdens de moderne vijfkamp op de Spelen van 2008 in Beijing. Destijds was het schieten nog een los onderdeel. (WikiCommons/Doma-w)

De moderne vijfkamp zal in Londen worden afgewerkt op drie verschillende plekken. Het schermen vindt plaats in de Handball Arena, het zwemmen in het London Aquatics Centre en het paardrijden, hardlopen en schieten in Greenwich Park. Op 11 augustus zullen de mannen strijden om de gouden medaille en een dag later is het de eer aan de vrouwen.