Afscheid van een sprintlegende
Afgelopen weekeinde werden in Thialf in Heerenveen de laatste wedstrijden geschaatst in de World Cup 2013/2014. Waar we de allrounders op het wereldkampioenschap nog in actie zullen zien, is het voor de sprinters afgelopen. Dat betekent dat we ook afscheid hebben genomen van één van de meest succesvolle sprintsters van de laatste decennia. Vandaag besteden we daarom extra aandacht aan de vrouw die bekend stond om haar zinderende openingen, Jenny Wolf.
Op 31 januari 1979 werd Jenny Wolf geboren in Oost-Berlijn. Al in 1986 kreeg ze als kerstcadeau haar eerste paar schaatsen, waarmee ze voor haar ouderlijk huis in het stadsdeel Berlijn-Marzahn op een bevroren plas water haar eerste voorzichtige pogingen tot schaatsen deed. Een jaar later werd in het marxistische tijdschrift junge Welt gevraagd naar kunstschaatsers voor de lokale club SC Dynamo Berlin. Moeder Marianne nam de kleine Jenny mee naar het Sportforum Hohenschönhausen om een kijkje te nemen.
In het Sportforum besliste de jonge Jenny al snel dat ze niet naar kunstschaatsen wilde, maar naar langebaanschaatsen. Ze vond het vooral maar niks dat de kunstschaatsers van die stomme jurkjes moesten dragen. Moeder Marianne wilde haar dochter niet teleurstellen, en dus ging de familie Wolf op naar het schaatsen.
In 1988 ontstond langzaam de wil om met schaatsen ook wedstrijden te winnen. Jenny zag op tv haar grote voorbeeld Christa Rothenburger olympisch goud winnen op de 1000 meter in Calgary, in een wereldrecord, en wilde dat ook. Een jaar later deed Wolf in Werdau voor het eerst mee aan een wedstrijd buiten Berlijn. Op de lange afstand viel ze, maar op de sprint werd ze derde in haar categorie.
Het Sportforum Hohenschönhausen in Oost-Berlijn, waar de loopbaan van Wolf begon (Foto: WikiCommons/Mazbln)
Vier jaar later werd Jenny toegelaten tot de KJS, de Kinder- und Jugendsportschule, in Berlin-Hohenschönhausen. Hier begon ze het schaatsen echt serieus te nemen, want al om 7.30 uur ’s ochtends begon de dagelijkse training. Van 10.00 uur tot 16.15 uur kregen de kinderen les, waarna om 17.00 uur de volgende trainingssessie al op het programma stond.
Wolf ging vanaf haar achttiende trainen onder Thomas Schubert, die ze vervolgens nooit meer verliet. Na enkele jaren nationaal steeds beter te presteren mocht ze op 26 januari 1999 haar debuut maken in de World Cup. In Collalbo werd ze in de B-groep direct tweede, waardoor ze een dag later al mocht starten in de A-groep. Daar was ze langzamer en werd ze slechts negentiende van de twintig. Een paar dagen later mocht ze ook op haar thuisbaan in Berlijn in de B-groep starten. Met een vierde plaats sloot ze haar eerste, weliswaar korte, internationale seizoen af.
Het seizoen met de millenniumwisseling was het eerste waarin Wolf een vaste plek in de World Cup bemachtigde. Dat had ze te danken aan haar eerste nationale medaille: op het afstandskampioenschap werd ze derde op de 500 meter. Ze was nog zeker niet de beste Duitse, maar wel mocht ze haar debuut maken op zowel het WK afstanden als het WK sprint. Op beide toernooien haalde ze op de 500 meter de beste twintig.
In de winter van 2001/2002 slaagde Wolf erin zich te plaatsen voor haar eerste Olympische Spelen, in Salt Lake City. Ze ging naar huis met de vijftiende plek en haalde twee weken later in Oslo haar eerste twee top 10-klasseringen in de World Cup. Dat laatste deed ze bij de World Cup-finale in Inzell met twee tiende plaatsen nog eens over.
In 2008 won Wolf, voor haarzelf onverwacht, de wereldtitel sprint in Thialf (Foto: Pro Shots/Henk-Jan Dijks)
Na haar eerste olympische seizoen ging het de goede kant op met Wolf. In december 2002 behaalde ze met de tweede plek op de 500 meter in Harbin haar eerste World Cup-medaille. Een seizoen later werd de 100 meter toegevoegd aan de World Cup, en dat was precies op het lijf geschreven van de extreem explosieve Duitse. Bij de seizoensfinale in Heerenveen won ze de 100 meter, haar eerste internationale zege. Nadat ze vierde werd op het WK afstanden verliep het pre-olympische seizoen 2004/2005 minder. Een seizoen later stonden de Spelen echter weer op het programma, en die winter kondigde de geboorte van een nieuw fenomeen aan.
In het nieuwe seizoen haalde ze na november in bijna elke World Cup het podium, op zowel de 100 als nu ook de 500 meter. In het eindklassement was ze met afstand de beste. Op de Spelen in Turijn, Wolf was inmiddels 27 jaar oud, lukte het echter niet. Ze was plotseling een van de favorieten, maar kwam niet verder dan plek zes. Ondanks de teleurstelling smaakte dit wel naar meer.
Het jaar daarop won ze voor de tweede keer het eindklassement op zowel de 100 als de 500 meter. Haar grootste hoogtepunt tot dan toe zou later in het seizoen volgen. Op 10 maart 2007 werd ze in Salt Lake City voor het eerst wereldkampioene op de 500 meter. Dat deed ze niet zomaar, want met 37,04 seconden reed ze het onaantastbaar geachte wereldrecord van Catriona LeMay-Doan uit 2001 uit de boeken.
In Thialf haalde Wolf in 2011 voor de 62e keer op rij het podium op de 500 meter, exclusief valpartijen (Foto: Pro Shots/Henk-Jan Dijks)
Na haar wereldtitel waren alle remmen los voor Wolf. In de World Cup was ze schier onverslaanbaar. Tussen maart 2006 en november 2011 haalde ze, enkele valpartijen daargelaten, maar liefst 62 keer op rij het podium op de 500 meter, meestal als eerste. In 2008 en 2009 werd ze opnieuw wereldkampioene op de afstand die nu haar jachtgebied was. En passant verbrak ze haar wereldrecord naar eerst 37,02 en vervolgens 37,00 seconden.
In 2008 pakte ze naast de afstandstitels ook de wereldtitel op de sprint. Dit werd lange tijd voor bijna onmogelijk gehouden, want over haar 1000 meter werd altijd wat lacherig gedaan. De dubbele sprint, die was toch veel te lang voor de explosieve Wolf? In Thialf lukte het echter, en met twee fenomenale overwinningen op de 500 meter – twee keer een halve seconde voor de rest - was de basis voor de titel gelegd.
In Vancouver pakte Wolf als topfavoriete "slechts" zilver, waar ze toch erg gelukkig mee was (Foto: Pro Shots/ZUMA Sports Wire)
Op de Spelen van 2010 was Wolf uiteraard de absolute topfavoriete. De inmiddels dertigjarige sprintster werd in de Duitse pers zelfs alvast ingevuld als winnares van het goud. Het verliep echter anders, want de Zuid-Koreaanse Sang-Hwa Lee zat haar in de weg. De vrouw die later haar opvolgster zou blijken was over twee races 0,05 seconden sneller. Waar de nationale pers zwaar teleurgesteld was, juichte Wolf omdat een kinderwens in vervulling was gegaan. Nog altijd is Vancouver 2010 het hoogtepunt van haar carrière, want daar haalde ze haar enige olympische medaille.
In maart 2011 werd Wolf voor de vierde keer op rij wereldkampioene op de 500 meter. Het opnieuw zeer succesvolle seizoen sloot ze af met haar zesde World Cup-titel op rij op diezelfde afstand. Daarna ging het echter minder. In de eerste wedstrijd van het nieuwe seizoen werd ze 'slechts' zevende, de eerste keer in ruim vijf jaar dat ze in de World Cup op de 500 meter niet viel, maar toch het podium niet haalde. Sang-Hwa Lee onttroonde haar als wereldkampioene en pakte na de lange hegemonie van Wolf ook de World Cup af.
Op het WK van 2011 won ze haar vierde en laatste titel op de 500 meter (Foto: Pro Shots/Jan Kanning)
In de laatste jaren van haar loopbaan was Wolf altijd nog een van de beste sprintsters ter wereld, maar winnen deed ze, mede door Lee, niet veel meer. Op 8 maart 2013 lukte dat voor de laatste keer, tijdens de World Cup-finale in Thialf. Op de Spelen van Sochi 2014 wilde ze nog één keer angreifen, nog één keer alles geven om toch het gedroomde goud te winnen. Ze werd, net als in Turijn, zesde.
Een maand na de Spelen nam ze in Heerenveen afscheid tijdens de World Cup-finale. De vrouw die met haar ongekende openingen jarenlang onaantastbaar was op de 500 meter werd nog één keer tweede. Na afloop reed ze enkele ererondes met een bord met de tekst 'Thialf, bedankt!'. Daarop kan maar één ding gezegd worden: Jenny, vielen Dank für alle tollen Jahre und großartigen Momenten!
