[Special] Het afscheid van Erben Wennemars

Vandaag kwam er een einde aan de loopbaan van een van de beste schaatsers uit de recente geschiedenis van Nederland: Erben Wennemars. De man die sneller soms sneller praat dan hij rijdt kwam in zijn woonplaats Dalfsen bij het NK kortebaan voor het laatst in actie op dezelfde baan waar alles begon.

Egbert Rolf Wennemars zag op 1 november 1975 het levenslicht op een boerderij in Dalfsen. Hij werd geboren vlakbij een ijsbaan en omdat zijn vader als boer in de winter veel tijd had om zijn taken bij de plaatselijke ijsvereniging uit te voeren werd de jonge Erben al snel meegesleept naar het ijs. Hij moest maar proberen rondjes te schaatsen en omdat hij het leuk vond, schaatste hij al snel wedstrijden. Op dat moment zat het fanatieke er al in. Hij wilde het maximale geven om een goed resultaat te bereiken.

De Dalfsenaar had een hekel om naar anderen, ook al waren het zijn ouders, te luisteren. "Ik ben altijd mijn eigen weg gegaan. Om een voorbeeld te noemen: mijn ouders vonden het verschrikkelijk hoe ik aan een hardloopwedstrijd meedeed. Ik liep dan de longen uit mijn lijf en stortte vlak na de finishlijn in elkaar. Kotsen. Drama. Zij schaamden zich, ook al had ik gewonnen."

Wennemars kon redelijk de lange afstanden rijden, maar koos toch voor het sprinten. Kees Roeiboot zoals hij zichzelf in zijn beginperiode ook wel noemde brak in het seizoen 1996/1997 door met een nationale titel op de 1.000 meter. Hij zette Nederland in 1998 samen met zijn toenmalige maatje Jan Bos terug op de sprintkaart door derde te worden op het WK sprint, terwijl de stilist Bos met de titel aan de haal ging.

De Olympische Spelen, die ruim een maand later in Nagano gehouden werden, hadden voor Wennemars medailles op moeten leveren, maar de Noor Grunde Njøs gleed op de tweede 500 meter onderuit en nam de Nederlander mee. De Dalfsenaar had een schouder uit de kom, waardoor zijn Spelen voorbij waren.

Deze val betekende voor Wennemars de start van zijn tweede schaatsloopbaan. Een met veel successen maar ook een met diepe dalen. De Dalfsenaar had in 1997 al onofficieel als eerste man ooit onder de 1:50 op de 1.500 meter gereden, maar in tegenstelling tot zijn drie wereldrecords op de kleine vierkamp is dat record nooit erkend. Ook reed hij in november 2007 een wereldrecord op de 1.500 meter in een tijd van 1:42,32 seconden. Dit was destijds een evenaring van het wereldrecord van Shani Davis.

Successen kwamen er voor Wennemars op zowel de sprint als de middellange afstanden. Zo won hij in 2003 de wereldbeker op de 1.000 meter en pakte hij de wereldafstandtitels op zowel de 1.000 als de 1.500 meter. Dit zou de opmaat zijn naar meer, want hij won in 2004 in Nagano en 2005 in Salt Lake City de wereldtitel sprint. De man die dacht ooit eens een marathon in Deventer te winnen was wereldkampioen sprint geworden.

Het olympische jaar 2005/2006 verliep stroef voor Wennemars. Hij leefde in onmin met zijn toenmalige coach Jac Orie en in januari, een maand voor de Spelen in Turijn, barstte de bom. Hij ging weg bij de ploeg die hem veel successen had gebracht. Wennemars werd opgepikt door het team van Gerard Kemkers. Deze samenwerking zou succesvol worden, want al op de Winterspelen behaalde de Dalfsenaar brons op de 1.000 meter en de ploegenachtervolging.

In het naolympisch jaar deed Wennemars wat niemand in eerste instantie van hem verwachtte. Hij ging allrounden. Naast brons op het NK pakte de Dalfsenaar een fraaie vijfde plaats op het EK en een zesde op het WK. De seizoenen daarna verliepen ondanks enkele goede races minder. Wennemars won nog wel enkele wedstrijden, maar door de toegenomen concurrentie waren goede resultaten minder vanzelfsprekend. Het WK sprint van vorig seizoen verliep dramatisch voor de Dalfsenaar. Hij ging al op de eerste 500 meter onderuit en liep hierbij een zware liesblessure op.

Dit seizoen wilde Wennemars nog eenmaal vlammen. Hij wilde zich plaatsen voor de Spelen van Vancouver op de door hem zo geliefde 1.000 en 1.500 meter. Het goede gevoel was er het hele jaar niet en wereldbekerwedstrijden mocht de Dalfsenaar niet rijden, totdat hij als zevende reserve opgeroepen werd voor de 1.500 meter in Salt Lake City. Wennemars reed de derde tijd in 1:42,73 seconden, maar werd gediskwalificeerd omdat hij in de laatste 100 meter niet snel genoeg naar de andere baan was gegaan. Hij vond het belachelijk dat hij op het moment dat het zuur zijn oren uit kwam nog tegen zo’n straf aanliep.

Het olympisch kwalificatietoernooi verliep dramatisch voor Wennemars. Hij kwam 0,01 seconde te kort op Sven Kramer om zich te plaatsen voor de Spelen van Vancouver. “Ik ben van ver moeten komen en dan kom je zo dichtbij. Dan is dit heel erg zuur. Het is hard, maar het was een eerlijke wedstrijd. Ik heb terecht verloren. Ik zou nooit de de plek van Kramer willen hebben. In de topsport geef je geen cadeautjes. Ik ben echt geen achtvoudig wereldkampioen geworden door cadeautjes te krijgen.”

Daarom heeft Wennemars nagedacht over zijn schaatscarrière en besloten om na het NK kortebaan een punt achter zijn loopbaan te zetten. Hij woont met zijn vrouw Renate en zijn twee zoons Joep en Niels naast de baan waar het begon en het ook eindigde. Wat hij nu gaat doen is deels al bekend. "Volgend jaar zit mijn vader veertig jaar in het bestuur van de ijsclub. Ik heb al tegen hem gezegd: tijd om het stokje aan mij over te dragen. Wil 'ie ook graag. Is toch ook mooi?" Of er naast de jongere broer van Erben Freddy nog een Wennemars op topniveau gaat schaatsen? Wie weet, want ook Joep heeft zijn eerste streken al op het befaamde ijs van Dalfsen gezet.

Erelijst:

Enkele beelden van Wennemars: